พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขุนละหาร ตั้งอยู่บ้านกาเด็ง หมู่ที่ ๗ ตำบลละหาร ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๒ โดยนายรัศมินทร์ นิติธรรม (ผู้ใหญ่มิง) เป็นผู้ก่อตั้ง ได้สืบทอดเจตนารมณ์ของบรรพบุรุษ เพื่อรักษาศิลปะ ภูมิปัญญาท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมให้กับเยาวชนรุ่นหลัง โดยมีกิจกรรมให้เด็กในชุมชนช่วงปิดเทอม เช่น เรียนรู้เรื่องศิลปะป้องกันตัวท้องถิ่น เรียกว่า ซีละ หรือ การรำตารีอีนา ภายในพิพิธภัณฑ์แบ่งเป็น ๖ ห้อง ได้แก่
ห้องที่ ๑ ห้องภูมิหลัง จัดแสดงเครื่องมือ เครื่องใช้ เครื่องปั้นดินเผายุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยลังกาสุกะ
ห้องที่ ๒ ห้องเครื่องใช้ไม้สอย จัดแสดงเครื่องมือ เครื่องใช้ ของชาวมลายูในชายแดนใต้ เช่น เครื่องทองเหลือง และเครื่องปั้นดินเผา เป็นต้น
ห้องที่ ๓ ห้องพิธีกรรม จัดแสดงแบบประเพณี พิธีกรรมของชาวมลายูในชายแดนภาคใต้ เช่น การแห่นก มะโย่ง และแม่พิมพ์ขนม
ห้องที่ ๔ ห้องสายน้ำ จัดแสดงวัสดุ อุปกรณ์ การประกอบอาชีพ ประมงน้ำจืด ประมงน้ำเค็ม
ห้องที่ ๕ ห้องศาสตราวุธ จัดแสดงศาสตราวุธชาวมลายูในอดีต เช่น กริช ดาบ
ห้องที่ ๖ ห้องนันทนาการ จัดแสดงวัสดุ อุปกรณ์ สำหรับนันทนาการของชาวมลายูในอดีต เช่น ที่ดักนกคุ่ม กรงตั๊กแตนประชันเสียง
พิพิธภัณฑ์เปิดทำการทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๐๙.๐๐ น.-๑๖.๐๐ น. สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๗๓๕๙ ๑๒๒๒, ๐๘ ๙๖๕๖ ๙๙๕๗
การเดินทาง ริมทางหลวงหมายเลข ๔๒ นราธิวาส-บาเจาะ-ปัตตานี
พิพิธภัณฑ์มรดกวัฒนธรรมอิสลามและศูนย์การเรียนรู้อัล-กุรอาน ตั้งอยู่ ณ โรงเรียนสมานมิตรวิทยา ต.ละหาร อ.ยี่งอ จ.นราธิวาส อยู่ห่างจากตัวเมืองนราธิวาสไปประมาณ ๑๑ กิโลเมตร เป็นที่รวบรวมเอกสารโบราณมีการรวบรวมคัมภีร์ไว้มากกว่า ๗๐ เล่ม ซึ่งส่วนใหญ่รวบรวมมาจากชาวบ้านในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ คัมภีร์อัล-กุรอานที่เก่าแก่ที่สุดของโรงเรียนสมานมิตรวิทยามีอายุกว่า ๑,๐๐๐ ปี ซึ่งเป็นของประเทศอียิปต์ นอกจากนี้แล้วยังมีตำรายา ตำราดาราศาสตร์และตำราต่างๆ ที่มีอายุเก่าแก่เช่นเดียวกัน แต่เดิมนั้นชาวบ้านจะจัดเก็บคัมภีร์อัล-กุรอานไว้ตามบ้าน ไม่ได้นำมารวบรวมไว้ในพิพิธภัณฑ์ กระทั่งกรมศิลปากรเข้ามาดูแล จึงร่วมกันรวบรวมคัมภีร์ตำราที่สำคัญมาซ่อมแซม โดยคัมภีร์อัล-กุรอานที่ชำรุดและไม่สามารถซ่อมแซมเองได้นั้น จะมีการจัดส่งไปให้ช่างที่ชำนาญการในประเทศตุรกีทำการซ่อมแซม
ส่วนการจัดสร้างพิพิธภัณฑ์ถาวร ขณะนี้ยังอยู่ระหว่างการดำเนินการก่อสร้าง แต่มีการจัดพิพิธภัณฑ์ชั่วคราว ซึ่งจะนำคัมภีร์อัล-กุรอานมาหมุนเวียนจัดแสดงทุก ๓ เดือน เปิดให้ผู้นำศาสนา และบุคคลสำคัญจากต่างประเทศเข้ามาศึกษาดูงาน ซึ่งสาเหตุที่ต้องนำคัมภีร์อัล-กุรอานมาตั้งไว้ที่พิพิธภัณฑ์ เนื่องจากกลัวว่าคัมภีร์ อัล-กุรอานจะชำรุด และเสียหาย โดยในห้องพิพิธภัณฑ์จะต้องมีเครื่องควบคุมอุณหภูมิ เพื่อการดูแลรักษา รวมถึงมีกล้องวงจรปิด เพื่อดูแลรักษาความปลอดภัย
พิพิธภัณฑ์เปิดทำการทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๐๙.๐๐ น.- ๑๖.๐๐ น. สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๗๓๕๙ ๑๒๒๒, ๐๘ ๙๖๕๖ ๙๙๕๗, ๐๘ ๔๙๗๓ ๕๗๗๒
การเดินทาง ริมทางหลวงหมายเลข ๔๒ นราธิวาส-บาเจาะ-ปัตตานี